(1796–1857) – Stanisław Jachowicz to twórca moralizatorskich wierszy dla dzieci, które przekazują ważne lekcje życiowe. Jego utwory, takie jak "Chory kotek" i "Staś na spodniach zrobił plamę", uczą odpowiedzialności i empatii. Jachowicz uważany jest za pioniera polskiej literatury dziecięcej.
Basia
Cóż się stało Basi? Jakąż widzę zmianę!
Jej nosek napuchnięty, oczki zapłakane,
A pod noskiem plasterek. Cóż to wszystko znaczy?
Któż niezwykłą spokojność Basi wytłumaczy?
Zwyczajnie różne chodzą po ludziach przypadki;
Basia nie chciała słuchać przestróg dobrej matki:
To się cała kręciła jakby na sprężynce,
To znowu dziwnych zabaw chciało się dziewczynce;
Wszędzie jej było pełno, hałas w całym domu,
I na chwilkę spokoju nie dała nikomu.
Póty dzban wodę nosi, aż się urwie ucho,
Rzadko swawola komu uchodzi na sucho;
Poznała to i Basia, ale po niewczasie,
Stół obalony z lampą pokaleczył Basię.
Od teraz grzeczne dziecko z Basi się zrobiło.
Oby to na długo było!
- Andzia
- Basia
- Braciszek i siostrzyczka
- Chory Kotek
- Czysty kotek
- Dwa kotki
- Dziecię i zegar
- Figielki Kazia
- Józio i Matka
- Karolek i słońce
- Kukuryku
- Kurczątka
- Łódka na wodzie
- Mysz młoda i stara
- Nieposłuszeństwo
- Obchodź się łagodnie ze zwierzętami
- Pieśń leniwca
- Piłka
- Przestroga
- Pszczółka
- Staś na spodniach zrobił plamę
- Stróż domowy
- Tadeuszek
- Zając
- Zaradź złemu zawczasu