(1796–1857) – Stanisław Jachowicz to twórca moralizatorskich wierszy dla dzieci, które przekazują ważne lekcje życiowe. Jego utwory, takie jak "Chory kotek" i "Staś na spodniach zrobił plamę", uczą odpowiedzialności i empatii. Jachowicz uważany jest za pioniera polskiej literatury dziecięcej.
Józio i Matka
Mateczko! ślicznie cię proszę,
Kup mi ciastko za trzy grosze,
Albo dwa obwarzaneczki,
Rzecze Józio do Mateczki.
Mateczka nic niemówiła,
Tylko łezkę uroniła.
Czy nie kupisz? ? zapytał, i spojrzał w oczy;
Aż tu po twarzy łezka jéj się toczy.
Józio.
Czego ty płaczesz Mateczko?
Matka.
Chcesz bym kupiła ciasteczko?
A nie spytasz, moje dziécię!
Czy ja mam choć grosz na życie?
Ciastka niech panowie jedzą,
Co w pięknych pokojach siedzą;
Nam wymysłów nie potrzeba;
Prośmy dobrego Boga o kawałek chleba.
- Andzia
- Basia
- Braciszek i siostrzyczka
- Chory Kotek
- Czysty kotek
- Dwa kotki
- Dziecię i zegar
- Figielki Kazia
- Józio i Matka
- Karolek i słońce
- Kukuryku
- Kurczątka
- Łódka na wodzie
- Mysz młoda i stara
- Nieposłuszeństwo
- Obchodź się łagodnie ze zwierzętami
- Pieśń leniwca
- Piłka
- Przestroga
- Pszczółka
- Staś na spodniach zrobił plamę
- Stróż domowy
- Tadeuszek
- Zając
- Zaradź złemu zawczasu